مهارت های زندگی و نحوه ی آموزش و انتقال آنها به فراگیران (مقاله

تعریف مهارتهای زندگی از (مورفی و ویلیامز 1999-کروفین 1996- برولین 1982- ووگل 1974- داردن گزوا و وینتر 1996)

مهارتهایی است که در زندگی روزمره، در موقعیتهای کاری و برای حفظ سبک زندگی مورد استفاده قرار می گیرد و یا مهارتهایی که در کارکرد مستقل موفقیت آمیز فرد در بزرگسالی نقش دارند و در کل به عنوان همه آنچه که برای زندگی موثر ضروری هستند و معمولا به گروهی از مهارتها اشاره دارد که می توان آنرا فرا گرفت که برای کارکرد بهینه فرد در جامعه ضروری تلقی می شود و هدف آموزش مهارتهای زندگی کمک به افراد برای کمک به خودشان است.(که افراد مهارتهای جدید را برای زندگی بدست آورند و نسبت به زندگی خود احساس تعهد و مسئولیت پذیری داشته باشند و برای حال و آینده توانمند شوند.)

دسته بندی و انواع مهارتهای زندگی :

1-    مهارتهای مراقبت از خود : ( لباس پوشیدن – حمام رفتن- تمیز کردن خانه- غذا پختن- حفظ آراستگی ظاهر – توانایی انجام کارهای دستی – مدیریت دارایی های شخص)

2-    مهارتهای جابجایی : ( استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی – رانندگی کردن- استفاده از آسانسور – سرزدن به تمام قسمتهای خانه )

3-    مهارتهای بین فردی : ( پیدا کردن دوستان جدید – حفظ دوستی های قدیمی – به گونه ای مناسب رفتار کردن در موقعیت های گوناگون اجتماعی – حساسیت داشتن نسبت به احساسات دیگران – اظهار نارضایتی کردن در مواجهه با بد رفتاری به گونه ای موثر – همدلی – برقراری ارتباط- تقویت توان عاطفی )

4-     مهارتهای مدیریت سلامت : ( داشتن فعالیتهای ورزشی به مقدار کافی – حفظ یک رژیم غذایی سالم – مصرف درست دارو – در هنگام نیاز به جستجوی مراقبت بهداشتی برآمدن – در هنگام نیاز به جستجوی خدمات روانشناختی  برآمدن )

5-    مهارتهای شغل یابی : ( شناخت مشاغل موجود در منطقه جغرافیایی – پر کردن فرم درخواست شغل – شرکت در مصاحبه برای مشاغل موجود به صورت موثر – نوشتن تاریخچه شغلی )

6-     مهارتهای سازگاری شغلی : ( به موقع سر کار حاضر شدن به طور مرتب – پوشیدن لباس مناسب برای کار – کنار آمدن با همکاران – کنار آمدن با سرپرستان – وظیفه خود را در موقعیت شغلی انجام دادن – سازگار شدن با تغییرات غیر منتظره در برنامه روزانه شغلی – از عهده مقتضیات جسمانی مشاغل موجود بر آمدن)

7-    مهارتهای حل مسئله و تصمیم گیری : ( شامل مهارتهای لازم برای شناسایی مشکل – جستجوی اطلاعات - ارائه راه حل هایی در مورد مشکل – ارزیابی و تحلیل آنها – اجرای راه حل نهایی – تعیین هدف – مدیریت زمان تفکر انتقادی و حل تعارض هستند و تصمیم عملی است که برای رسیدن به نتیجه مطلوب انجام می گیرد.)(کادیش و همکاران 2001)

8-    مهارتهای فنی : ( به قول جوانان یکی از مهمترین مهارتهای زندگی داشتن مهارت استفاده از فناوری اطلاعات است زیرا با برخورداری از آگاهی در این زمینه می توانند به خود اتکایی در دسترسی به اطلاعات در نقاط دور دست نائل شوند و امکان اشتغال خود را افزایش دهند)

9-    مهارت تفکر انتقادی : ( یعنی تفکر صحیح و منطقی در راستای دانش مناسب و قابل اطمینان در دنیا و انعطاف پذیر پاسخگو و ماهرانه که روی تصمیم گیری انجام دادن یا ندادن کاری متمرکز است و باید به افراد یاد دهیم که چگونه فکر کنند نه اینکه به چه چیزی فکر کنند. تفکر انتقادی یک توانایی آموختنی است زیرا کودکان با توانایی تفکر انتقادی بدنیا نمی آیند- تفکر انتقادی ، تمرین پردازش اطلاعات به ماهرانه ترین شکل و از راهی صحیح و سخت گیرانه است ،به شکلی که فرد را به مطمئن ترین،منطقی ترین و ارزشمند ترین نتیجه ممکن هدایت کند.)

10- مهارت همدلی: ( یعنی فرد بتواند زندگی دیگران را حتی زمانی که در شرایط آنها قرار ندارد درک کند که بتواند انسانهای دیگر حتی وقتی با آنها بسیار متفاوت است بپذیرد و به آنها احترام بگذارد همدلی روابط اجتماعی را بهبود می بخشد و به ایجاد رفتارهای حمایت کننده و پذیرنده نسبت به دیگران منجر می شود.)

الگوی تصمیم گیری بر اساس نظریات استیگر – ناروی- ویلز با ترسیم نمودار

مدلی را ارائه داده اند که شامل چهار مرحله است : 1- بیان هدف 2- تولید ایده ها 3- آماده کردن طرح 4- اجرا.

که هر کدام از این مراحل مستلزم یک تصمیم است .هر تصمیم گیرنده ای مشکلات را تشخیص می دهد (تحلیل ) ایده ها را ایجاد می کند (ترکیب) و مبتنی بر ارزشیابی تصمیم می گیرد این مدل هنگامی که با مجموعه ای از راه حل ها مواجه هستیم مفید است و هر مرحله خود دارای سه مرحله است و در مجموع دوازده مرحله فرآیند تصمیم گیری را تشکیل می دهد.

تعریف :

تصمیم گیری فعالیتی است که انسان به طور مستمر و مداوم در موقعیت های گوناگون با آن سر و کار دارد بسیاری معتقدند تصمیم گیری باید محور تعلیم و تربیت باشد و به طور اساسی در آموزش و تدریس مورد توجه قرار گیرد .

(لومزدانی) می گوید : تصمیم گیری را یک انتخاب جریان عمل برای تحقیق هدف مطلوب می داند.

«مدین وراس» تصمیم گیری را تولید ارزشیابی و گزینش انتخابهای معتبر از بین شاخه ها و راههای متفاوت می دانند.

بخشهای مختلف تصمیم گیری از نظر (بنزلی 1998) :

1-    تشخیص ضرورتهای تصمیم گیری

2-    تفکر در مورد هدف ها و آنچه به عنوان تصمیم خوب تلقی می شود

3-    ارائه راه حل

4-    فهرست کردن راه حل ها

5-    ارزشیابی راه حل ها

6-     انتخاب راه حل یا تصمیم گیری که مستلزم قضاوت است

1-مسئله را شناسایی کنید                       هدف را تعیین کنید               2- گزینه را ایجاد کنید

     (تحلیل )                                                                                    (ترکیب)

3-هدف را انتخاب کنید (ارزیابی)

4- مساله را شناسایی کنید                        تصور و ایده را بوجود آورید            5- گزینه را ایجاد کنید

(تحلیل)                                                                                        (ترکیب)

                                                 6-ایده را نتخاب کنید (ارزیابی)

7-مساله را شناسایی کنید                        برنامه را طراحی کنید            8-گزینه را ایجاد کنید

(تحلیل)                                                                       (ترکیب)

                                                 9-برنامه را انتخاب کنید(ارزیابی)

10-مساله را شناسایی کنید                      اقدام کنید                  11-گزینه را ایجاد کنید

                                                12-اقدامات آینده را انتخاب کنید .(ارزش سنجی)

« نمودار الگوی تصمیم گیری استیگر – ویلز – ناردی »

منابع :

1-    مارزانو،رابرت جی و دیگران . ابعاد تفکر در برنامه ریزی درسی و تدریس ترجمه قدسی احقر

2-    حسینی،سید علی اکبر . تفکر خلاق