اصول کلی آموزش و انواع روشهای تدریس

1- تدارکات پیش از یادگیری : یادگیرندگان پیش از یادگیری هر مطلب تازه ،باید پیش نیاز های ویژه آن مطلب را آموخته باشندکه این امادگی معمولا از طریق یادگیری مطالب دروس پیش نیاز قبلی حاصل می شود . معلم باید در لحظه اجرای روش آموزش خود یاد گیرندگان را برای یادگیری مطالب تازه آماده کنند ، یعنی رابطه مطالب قبلی را با مطالب فعلی به آنها یادآوری نمایند و به آنها بفهمانند که چه مقدار از آموخته های قبلی آنها ممکن است به یادگیری مطالب جدید کمک کند یا در راه یادگیری تازه مانع ایجاد کند.

2- ایجاد انگیزش در یاد گیرندگان : پژوهش های مختلف نشان داده اند که انگیزش یا علاقه به موضوع درسی ، یادگیری آن موضوع را به مقدار زیاد افزایش می دهد ( بلوم- کیبلر و همکاران ) علاقه مندی را میتوان از راه متقاعد کردن یادگیرندگان که یادگیری مطلب مورد نظر برای آنها ضروری و مفید است – از راه گنجاندن هدف های مورد نظر آنها در میان هدف های درسی – از راه شرکت فرا گیران در طرح فعالیت های آموزشی و یادگیری . نکته مهم این است که مطلب درسی از لحاظ سطح دشواری باید برای یادگیرنده چالش انگیز باشد یعنی نه آنقدر آسان باشد و نه آنقدر دشوار که دانش آموز نتواند از عهده آن بر آید بلکه باید در سطحی از دشواری باشد که دانش اموز با کوشش و جدیت بتواند در یادگیری آن توفیق کسب کند و معلم می تواند از تمام تقویت کننده های نخستین ، اجتماعی و شرطی به عنوان مشوق های مولد انگیزه برای یادگیری استفاده کند .

3- تهیه سر مشق یا نمونه ای از عملکرد نهایی : معلم بهتر است در صورت امکان مثال یا نمونه ای از آنچه یادگیرنده در پایان کار یادگیری باید تولید کند در اختیار او بگذارد . مثلا نمونه کارهای تحقیقاتی پروژه ها ، سوالهای امتحانی و........ به صورت الگو یا سرمشق در آغاز درس به یاد گیرنده ارائه شوند.

4- شرکت فعال یادگیرنده در امر یادگیری :  شرکت فعال یادگیرندگان در جریان یادگیری بسیار ضروری و مفید است در واقع یادگیری از طریق آنچه که یادگیرنده انجام میدهد صورت می پذیرد نه از طریق گفته ها و رفتارهای معلم .

5- هدایت یادگیرندگان : در مراحل مقدماتی یادگیری دانش آموزان را باید در انجام رفتار های تازه آموخته شده هدایت کرد اما به تدریج که مهارت پیدا می کنند از راهنمایی های غیر لازم خود کم کند تا انکه سر انجام آنها بتوانند به طور مستقل در انجام دادن تکالیف یادگیری خود بپردازند ، تا استقلال عمل را در یادگیرندگان ایجاد کنند .

6- تمرین : معلم باید فرصت لازم را در اختیار یادگیرندگان قرار دهد تا مطالب و مهارت های تازه آموخته را تمرین و تکرار کنند تا مهارت بالا رفته و یادگیری افزایش یابد و فراموشی به تعویق افتد.

7- آگاهی از نتایج کار : پژوهش ها نشان داده اند که تمرین بدون اطلاع از نتیجه کار تاثیری بر یادگیری ندارد . اما آگاهی از نتایج پاسخ ها و فعالیت های یاد گیرنده ، در بهبود کیفیت کار او تاثیر بسزا دارد .

8- رعایت مراحل آموزش : موضوع درسی باید طوری ارائه شود که یادگیرندگان ابتدا با مطالب آسان و آشنا روبرو شوند و به تدریج به سطح دشواری مطالب و مسائل درسی افزایش یابد . رعایت این توالی امکان کسب موفقیت مرحله به مرحله را برای یاد گیرندگان فراهم آورد .

9- رعایت تفاوتهای فردی : یادگیرندگان مختلف با سرعت های متفاوت می آموزند . روش آموزش معلم باید به گونه ای طرح ریزی شود که دانش آموزان بتوانند با سرعت متناسب با توانایی های خود پیش بروند . زیرا بعضی از یادگیرندگان نیاز به توجه و کمک بیشتری از سوی معلم دارند و لازم است تکالیف و تمرین های بیشتری انجام دهند تا بر هدف های آموزشی درس مسلط گردند.

10- اجرای فعالیت های متنوع آموزشی در کلاس : لازم است فعالیت های آموزشی معلم در کلاس درس فراوان و متنوع باشد تا علاقه دانش آموزان را به یادگیری مطالب درس برانگیزد . نکته مهم این است که معلم باید بداند نقش او تنها توزیع کننده دانش و معلومات نیست بلکه وظیفه مهم او اداره تجارب آموزشی و هدایت فعالیت های یادگیری دانش آموزان است .

انواع روشهای کلی آموزشی

1- آموزش نمایشی 2- یادگیری اکتشافی 3- روش یادگیری اکتشافی هدایت شده .

انتخاب میان یکی از روش های سه گانه بالا باید مبتنی بر هدف های آموزشی و درسی مثل دانش ، درک و فهم ، کسب مفاهیم و اصول ، ترکیب- حل مسئله و خلاقیت که در آینده توضیح هر کدام و مزایا و معایب هر روش و مقایسه میان آنها انجام خواهد شد.